Zasada ceny rynkowej (ang. the arm’s lenght principle) określana w literaturze także jako zasada dystansu, jest uzgodnioną przez państwa członkowskie OECD normą międzynarodową, służącą do ustalania cen transferu dla celów podatkowych.
Omawiana zasada została wyrażona w Modelowej Konwencji Podatkowej OECD. Polski Ustawodawca dokonując transpozycji międzynarodowych rozwiązań, przeniósł konstrukcję zasady ceny rynkowej w praktycznie niezmienionym kształcie, czego efektem jest wprowadzenie do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2023.2805) oddziału 2 pt. „Zasada ceny rynkowej” obejmującego swoim zasięgiem przepisy art. 11c – 11j, które statuują omawianą zasadę na gruncie prawa polskiego.
Szczególnie istotny jest przepis art. 11c. ust.2., zgodnie z którym: „Jeżeli w wyniku istniejących powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, i w wyniku tego podatnik wykazuje dochód niższy (stratę wyższą) od tego, jakiego należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, organ podatkowy określa dochód (stratę) podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań”.
Głównym celem wprowadzenia, a następnie stosowania przedmiotowej zasady jest kształtowanie stosunków handlowych oraz finansowych istniejących między podmiotami powiązanymi w taki sposób, aby odzwierciedlała ona dynamikę sił rynkowych. Postępowanie zgodne z tą zasadą umożliwia równe traktowanie pod względem podatkowym zarówno przedsiębiorstw powiązanych, jak i jednostek niezależnych, co wpływa korzystnie na rozwój międzynarodowego handlu poprzez zagwarantowanie sprawiedliwej konkurencji i należytego opodatkowania w skali globalnej.
Stosowanie omawianej zasady nie jest jednak bezproblemowe. W praktyce można napotkać trudności z zastosowaniem przedmiotowej regulacji, zwłaszcza w sytuacjach, kiedy podmioty powiązane zawierają transakcje, które nie są na rynku często spotykane, w związku z czym trudno jest jednoznacznie wskazać jakie warunki zostałyby zaaprobowane przez jednostki niezależne. Należy jednak pamiętać o tym, iż sam fakt nieumiejętności odnalezienia analogicznej transakcji pomiędzy jednostkami nienależnymi nie może świadczyć o niezgodności transakcji z zasadą ceny rynkowej.
